BEYAZ GEMİ - CENGİZ AYTMATOV

 KİTAP YORUM  : VEDAT ALİ KIZILTEPE

BEYAZ GEMİ

Genel olarak bir yazarın ilk kitabını okuyorsam, öncelikle yazarı, edebi eserlerini araştırırım. Cengiz AYTMATOV Kırgızistan asıllı bir yazar. Babası, eski adıyla Sovyetler Birliği zamanında süpürme/etnik temizlik amacıyla öldürülmüş. Yazar kimliğinin yanında Nato ve Unesco’da Kırgız delegeliğini üstlenmiş. Siyasi bir figür olarakta boy göstermiş.

Beyaz Gemi kitabına gelince; Sovyetler Birliği çatısı altında geçen uzun yıllar ile yine bu ülke ile sosyal, kültürel birliktelik, uzun sınır komşuluğu neticesi klasik Rus edebiyatı tarzı bir kitap bekleyenleri Beyaz Gemi çok yanıltıyor. Ağır bir dil, upuzun tasvir ve betimlemeler, okuduğunuzu unutturacak konu kaymalarından eser yok. Saf, tertemiz bir dil. Olaya odaklanmış bir anlatım. Beş yaşındaki bir çocuğun hayal dünyasından açılan bir pencere. Yarı masal, yaşanılan acı gerçek, karakter betimlemeleri çok gerçekçi. 

O kütüğün zincirlerden kurtulup Orozkol’un üzerine devrilmesini, Orozkol’un boynunun kopmasını çok bekliyorsunuz. Kitap ne kadar büyüklere de hitap eden bir masal dili kadar yumuşak olsa da finali o kadar sert ve gerçekçi. Yani, ilahi adalet beklemeyin. 

Türkan Şoray ve Kadir İnanır’ın oynadığı kült yapım “ Selvi Boylum, Al Yazmalım” filminin de Cengiz AYTMATOV’un 1963 ‘de aynı isimle yayımlanmış eserinden alındığını da öğrenmiş oldum. 

Kitabın son üç dört sayfasında yazarın Beyaz Gemi kitabı ve ona gelen eleştirilere yanıtlar vermesi de ilk karşılaştığım bir durumdu. Yayınlanmış birkaç kitabı olan birisi olarak, Cengiz AYTMATOV’da olsan, 150 dile çevrilmiş Beyaz Gemi kitabını da yazsan, demek ki eleştiri hep var.

Özellikle çabuk sıkılanlar, kitap okurken dikkati çabuk dağılanlar için şiddetle tavsiye olur.

KİTABIN ADI    : BEYAZ GEMİ

YAZARI              : CENGİZ AYTMATOV

YAYINEVİ          : ÖTÜKEN /2018/ 65. BASIM/168 SAYFA